Jaarlijks worden in Vlaanderen 6000 koeien ziek door het eten van zwerfvuil (langs de weg of in veevoeder). Een honderdtal sterft er zelfs aan; in onze ‘achtertuin’ werd Koe Loe van hoeve Hangerijn hier nog slachtoffer van. Maar het probleem is wereldwijd; zelfs in noordpoolijs worden sigarettenpeuken gevonden.

Niet alleen op het land vallen er slachtoffers door zwerfvuil en plasticvervuiling. Ook zeevogels hebben er last van. Ze zien plastic verkeerdelijk aan voor kril, hun favoriete voedsel en het verstopt hun maag, waardoor sommigen een hongerdood tegemoet gaan. Naast o.a. plastic flesjes zijn één van de meest voorkomende types plastic in de oceaan microvezels. Die zijn vaak afkomstig van het wassen van synthetische kleding en van zeevaartmateriaal zoals netten en touwen. Die komen in de magen van vissen terecht. VRT kopt in juni 2018: “Microplastic op ons bord: het zit in álle soorten levende organismen van de Noordzee die tot nu toe onderzocht zijn”. Het zit zelfs in ons drinkwater en in de lucht die we inademen (afkomstig van afgesleten autobanden).

Hoewel het product plastic niet weg te denken is in onze huidige maatschappij en ook veel voordelen kent (goedkoop om te maken, het is sterk en flexibel, gaat vele decennia mee en heeft een oneindig aantal toepassingen), zijn de gevolgen van onverantwoord gebruik voor mens, dier en milieu alarmerend. Het is een impliciete kost die bedrijven naar consument doorschuiven: de aantasting van zijn omgeving en vaak ook zijn gezondheid. Onderzoek toont aan dat ratten die gedurende de vroege hersenontwikkeling aan weekmakers uit plastic zijn blootgesteld een kleinere prefrontale cortex hebben en slechter presteren op aandachtstaken als ze volwassen zijn. Er zijn al studies die een verband leggen tussen de chemicaliën in plastic en kanker, hartfalen, Alzheimer, dementie, Parkinson, artritis... De tsunami aan hormoon verstorende stoffen in plastic heeft ook een impact op onze vruchtbaarheid en wordt in verband gebracht met borst- en prostaatkankers. Ook draagt plastic tijdens zijn verwering (waarbij broeikasgassen vrijkomen) zeer waarschijnlijk ook bij aan de klimaatopwarming.

19% van de totale ingezamelde hoeveelheid zwerfvuil is PMD-afval, dus plastic flessen en flacons, metalen verpakkingen en drankkartons. 19% van het gewicht, maar wel 40% van het volume, dus het beeld van de netheid wordt er sterk door beïnvloed. De maatschappelijk kost van zwerfvuil in Vlaanderen bedraagt ongeveer een miljard euro. Een structureel beleid is dus een must.

Wist je dat...

• Wie zijn peuk in de goot of riool gooit, vervuilt zo ook rivieren, de zee en ons milieu.
• 1 peuk tot 500 liter water kan vervuilen?
• Uit een onderzoek waar peuken in een aquarium waren gegooid, bleek dat na 96 uur de helft van de vissen overleden waren.
• Stukjes verpakking en sigarettenpeuken massaal in noordpoolijs zitten?
• De helft van het zwerfvuil uit sigarettenpeuken bestaat?
• Er zelfs microplastics in ongerepte bergen waaien via de wind (365 deeltjes per dag per vierkante meter)
• Bij elke wasbeurt van zes kilo kleding (synthetisch) meer dan 700.000 microscopische plastic vezels vrij en dus in de riool terecht.
• 83 procent van het wereldwijde drinkwater bevat microplastics
• Giftige stoffen in plastic een hormoonverstoring veroorzaken omdat ze de vrouwelijke hormonen nabootsen, waardoor ze meer mannelijke organismen treffen (aantal zaadcellen bij de mens daalt).
• We in Vlaanderen slechts de helft onze plastic flessen recycleren?
• Fost Plus, de afvalbeheerder opgericht door de industrie, en de campagne Mooimakers lanceerde en zich tegen de invoering van statiegeld kant?
• Alle zwerfvuil wordt nu verbrand. Met statiegeld zou dat al een pak schelen qua CO2-uitstoot. En de boeren zouden ook blij zijn. (gaat het om een CO2-besparing van ongeveer 57,2 kiloton bij de productie van plastic flessen in Vlaanderen en 2,7 tot 4,6 kton CO2-reductie bij statiegeld op blikjes)
• de CO2-milieuwinst van statiegeld in Vlaanderen en Nederland in een jaar gelijkstaat aan de hoeveelheid CO2 die 5,8 miljoen bomen in een jaar uit de atmosfeer halen.
• We wellicht van al het plastic dat we dagelijks gebruiken, 50% binnen de 20 minuten weggooien
• Het produceren van plastic kost zo’n vijf procent van de jaarlijkse wereldolieproductie
• De meest simpele oplossing is om simpelweg plastic verpakkingen te weigeren.
• Er schadelijke broeikasgassen uit plastic zwerfafval komen?
• Je hier kunt checken of er plastic in uw tandpasta/cosmetica zit?
• Veel theezakjes zijn niet volledig biologisch afbreekbaar omdat ze onder meer uit een polypropyleen “skelet” bestaan
• Papieren bekertjes vaak aan de binnenkant bekleed zijn met een laagje polyethyleen.
• Ballonnen het dodelijkste afval in de oceaan zijn?
• Wereldwijd jaarlijks circa 100.000 zeedieren sterven door het eten van plastic (haaien, schildpadden, dolfijnen, walwissen, zeehonden)
• Recept voor plastic soep
• Slechts 20 tot 25% van ons plastic afval in België wordt gerecycleerd
• Per jaar worden er wereldwijd 6 biljoen sigaretten geproduceerd, waarvan 90% met plastic filter. Driekwart (!) belandt in het milieu en wordt aangezien als voedsel..
• Gemiddeld eten we 1 bankkaart aan plastic per week
• We eten elke week een balpen aan plastic
• Plastic Soup schaadt de zuurstofproductie
• BANDENSLIJTAGE OP ÉÉN NA BELANGRIJKSTE BRON VAN MICROPLASTICS IN WATER EN LUCHT
• 
  

....

Oplossingen:

• Statiegeld: https://statiegeldalliantie.org/
• https://www.bewustverbruiken.be/
•